Diplomalı emlakçılar geliyor

Konut kredi faizlerinin düşmesi, Mortgage derken emlak günlük hayatımızın odağına oturdu. Emlak Komisyoncuları Odası'nın kurslarına katılıp sertifika almak isteyenler de diplomalı emlakçı olma peşinde. Bakırköy'de İstanbul Umum Emlak Komisyoncuları Odası'nın düzenlediği bir kurstayız. Öğretmen, Tapu mevzuatı hakkında bilgi veriyor, öğrencilik yıllarını çoktandır unutmuş olanlara yeniden öğrencilik hissi vermenin tek yolu çay ve kekle süslenmiş ders molaları. Öğrencilerin birçoğu emlakçı, emlakçı olmayanlar da kendilerine bir iş edinmek için kursun yolunu tutmuş. Ders uzuyor araya Oda Başkanı Sabri Ateş'in yaptığı küçük açıklamalar giriyor, öğrenciler sınıfını iftiharla geçip, göğüslerine kırmızı kurdela taktırmayı değil, alacakları diplomanın peşindeler. Oda Başkanı ve aynı zamanda Dünya Emlakçılar Federasyonu'nun (FIAPCI) Genel Başkanı olan Sabri Ateş, kurs hakkında bilgiler veriyor: "Bugün yalnızca Bakırköy'de değil bütün iller ve ilçelerde kurslar devam ediyor. Bu türkiye'nin meselesi artık". Türkiye'nin meselesi, insanların yalnızca kursa gidip emlakçı olmak için diploma alması değil, "berber dükkanlarını ikiye bölüp emlakçılık yapmlmasına, dahası kayıtdışına son vermek... Ateş, "İstanbul'da yüz bin emlak komisyoncusu var ve bunların 40 bini vergiye tabi, sekiz bin tanesi de Oda'ya kayıtlı" diyor. Şu ana kadar yalnızca üç yüz üyelerine ulaşamamışlar, Kadıköy ve Bakırköy'de 17 dönemdir devam ettirdikleri kurslardan sonra açtıkları sınavı kazananlar sertifika sahibi olmuş. Ateş, "Mortgage'nin gündeme gelmesiyle emlakçılık piyasasında hareketlenme olduğunu" söylüyor ama hükümetin Mortgage'yi hazırlıksız çıkardığını, hala çıkmamış kanunla birlikte emlakçıların durumunun da ele alınması gerektiğini ileri sürüyor. KANUN ŞART Ateş, "kayıtdışı çalışanın bir hayli fazla olduğu sektörde olduklarını" bankaların konut kredilerini birbirine rekabet edercesine aşağıya çekmesinin yeni emlakçıların mesleğe girmesine ya da mesleği devam ettirmek isteyenlerin belirli bir düzeye kavuşması gerektiğini ortaya çıkardığını" söyülyor. Bu nedenle kursların değeri daha da öne çıkmış. Dört hafta süren kursttan sonra yeni bir dönem başlayacak, Beşiktaş ve Maltepe'de açılması düzenlenen kurslarla eğitim İstanbul'un geneline yayılacak. Hem kursa katılanlar hem kurs öğretmenlerinin ortaklaşa paylaştıkları bir düşünce var: Artık sertifikasız, diplomasız emlakçı kalmayacak. Sabri Ateş, Zorunlu Standartlar Tebliği gereğince kurslar açıldığını ve bu kurslardan çıkıp sınavı kazananların emlakçılık yapabileceğini söylerken, halen Meclis'te bekleyen emlak komisyonculuğuna ilişkin yasanın da durumlarını güçlendireceğini vurguluyor. Şu an halk eğitim merkezleri, bazı özel şirketler de emlakçılık kursları açıyor ama onların verdiği sertifikanın geçerliliği yok. Eğer kursa gitmek istiyorsanız ya Oda'nın ya da Ticaret Odası'nın yetkilendirdiği bir kursa katılmanız gerekiyor. Emlakçılığın yükselen bir meslek olduğu açık. Konut kredi faizlerinin düşmesi, Mortgage derken emlak almak da emlak satmak da önemli bir mesele haline geldi. Kursu "emlakçıların pozisyonlarını belirlemek için hazırladıklarını" söyleyen Ateş, mesleki saygınlık istiyor ve artık emlakçılıkla uğraşanların en az lise mezunu olacağı günlere gelineceğini vurguluyor. Eğer yasa çıkarsa emlakçılık yapan en az lise mezunu olacak, müşavirlik için de en az dört yıllık bir yüksekokul mezunu şartı aranacak. 25 metrekarelik ofis sahibi bir emlakçının kapısının önünde bir servis aracı duvarında fiyat tarifesini belirten bir belge olacak. SPEKÜLATÖRLER KAZANIYOR Mesele emlak, kayıtdışı ekonomi olunca memleket sorunlarının gündeme gelmemesi de mümkün değil. Sabri Ateş, Türkiye'de 1.5 milyon konut açığı olduğunu, bunun 750 binin İstanbul'da olduğunu söylüyor. Ateş'e göre Mortgage sorunları çözmeyecek. Bu duruma Mortgage çıktığında Ataköy'de bin konutun satıldığı haberini veriyor, o konutları bin kişi almamıştı. "Hazırlıksız yapılan Mortgage'nin ne inşaat sektörünü harektelendireceğini ne de orta halli insanların konut sahibi yapacağını" belirten Ateş, soruna teşhisini koyuyor: Spekülasyon . "2001 de ekonomik krizlerde konut fiyatlarında aşağıya çekildi. Acil ihtiyaçtan konutlar satıldı, ekonomi düzeldi deniyor ama kredi faizleri aşağıya çekildiği halde hala orta gelirli vatandaş konut almakta zorlanıyor" diyen Ateş, "Konut Bakanlığı'nın kurulması, Toplu Konut İdarisi'nin de (TOKİ) yalnızca arsa yaratmakla görevlendirilmesi gerektiğini" vurguluyor. Bakırköy'de arada verilen çay molalarıyla bir kurs günü daha bitiyor, 4 hafta için 300 milyon lira ödeyen kursiyerlerin ortak görüşü, geleceği olan bir mesleğe adım attıkları doğrultusunda. Bir kısmı çalıştırdıkları emlak ofisine diploma kazandırma derdinde, bir kısmı ise emlakçılıkta kendilerine gelecek arıyor. Emlak piyasasının yıldızı İstanbul -Derslerde neler anlatıyorsunuz? - Gayrı menkul ile ilgili herşeyi anlatıyorum, Tapu mevzuatından, gayrı menkul değerlendirme şekillerine kadar herşey. Hukuk dersleri de veriyorum çünkü dikkat ederseniz bugün davaların çoğu gayrı menkule ilişkindir. Cinayet davasında bile gayrı menkul meselesi çıkar. Genel anlamda hukukukn temel esasları, Miras hukukunu anlatıyorum. Katılıma bakarsanız bu işin ne kadar popüler olduğu ortaya çıkar. Aynı zamanda gayrı menkul değerleme uzmanı olduğum için bu konularda da dersler veriyorum. - Gayrı menkul değerleme ile emlakçılık arasındaki farkla nerede ortaya çıkıyor? - Çok farklı şeyler. Biz burada emlakçılık yani menkulun pazarlanması konusunda eğitim veriyoruz. Aradaki fark şu, pazar fiyatını değerlemeciler yapar, onlar uzmanlaştıkları alanlardaki fiyatların belirlenmesinden sorumludur. Bu yalnızca gayrı menkul için değil bütün davalar için geçerlidir. - Son dönemde emlak piyasaları yükseldi bu nereye kadar gidecek? - Bu artışlar dönemsel. Şu anda Mortgage ve banka kredi faizlerinin yüzde 1'in altına düşmesi piyasayı etkiliyor. Bu beklenen bir şeydi, küçük paralar ödenerek emlak alınabilecek. Her piyasada olduğu gibi arztalep meselesi esastır. 2006 ortalarında varolan durum değişebilir. - Emlaklar şu anda gerçek değerinde mi? - Hayır. Arz ve talep belirli bir seviye ulaştığı zaman gerçek değerlerine kavuşacak. Şu anda talep fazla, fiyatlar yüksek. Doygunluk seviyesine mutlaka ulaşacaktır bu açık. Deprem oldu gayrı menkul fiyatları dibe vurdu, kredi faizleri düştü yükseldi. - İstanbul'la diğer kentler arasında da emlak değerleri açısından fark var? - Kesinlikle. İstanbul bu işin yıldızı konumunda. Tamam diğer şehirlerde de kendine göre piyasa oluşuyor ama İstanbul'da oluşan piyasa herşeyde olduğu gibi emlak piyasasının da özeti durumunda. Kursiyerler, Gültekin'in anlattıklarını dikkatle dinliyorlar. Gültekin'in kitabı da başvuru kaynağı durumunda. Kursiyerler anlatıyor Emlakçı kocama yardım edeceğim Eşim 18 yıllık emlakçı ve derneğe de kayıtlı. Bana de çalışırsan daha randımanlı olur deyip' kursa gönderdi. Birçok şey öğrendim. Daha önce klasik yöntemlerle işimizi yapıyorduk, alım satım da müşteriyi ikna etmeye dayalı bir sistemdi bu. Durumumuz daha sağlam olacak. Biz Bakırköy bölgesine bakıyoruz kiralar 800 milyondan başlıyor ve tabii ki gerçek değerinde değil. Kredi faizlerinin düşmesiyle emlağa rağbet arttı. Berber de fırıncı da aynı meslekten oluyor Emlakçılık yapıyorum, derneği iki yıldır üyeyim ama faaliyetlerine katılamıyordum. Yenibosna bölgesinde bir ofisimiz var. İşimiz ev göstermek ve onu pazarlamakla sınırlı, bu arada inşaat işine de girdik ama kursa geldikten sonra bilgilerimizin eksik olduğunu gördüm. Sözleşme yapılmıyor, devre dışı bırakılıyoruz, fırıncı, berber dahi bu işi yapıyor. Yenibosna'da kiralar 600 milyon liraya kadar çıkıyor. Ne kira ne de satın aldığınız emlak değerinde değil. Borsadan çok para kazandım sıra emlakta Ben aslında iktisatçıyım. Borsayla uğraştım bayağı para kazandım bana göre şu anda para kazanılacak tek yer emlak sektörü. Zaten piyasadaki hareketlenme herkesin malumu, durum böyle olunca insanlar da kurslara gidip meslek sahibi olmayı düşünmeye başladılar. Geçen hafta aracı vasıtasıyla emlak sattım ve emlakçılığın karlı bir iş olduğunu gördüm. Kursu bitirdikten sonra sertifika alıp bu işi yapmayı planlıyorum. Keşke memuriyeti erken bıraksaydım Şişli'den geliyorum. PTT emeklisiyim, şu an düşünüyorum da keşke memuriyet yerine kendi başıma emlakçılık yaparak geçirseydim. Şu an bir emlak ofisinde çalışıyorum, sertifika alırsam işimi geliştireceğim. Şişli'de şu an tatil öncesi olduğu için piyasa biraz durgun ama kredi faizleri aşağıya düştüğünden beri hareketli bir piyasa var. Emlaklar bütün İstanbul'da olduğu gibi gerçek değerinde değil. Mesleğin inceliklerini öğrenmek istiyorum Ben Tapu Kadastro'da çalışıyordum, sektörü yakından biliyorum yani. Derneğin böyle bir kurs açtığını duyunca ben de bu durumdan istifade edebilirmiyim diye düşündüm. Bir bürom var ama bunun yeterli olmadığını gördüm, sertifikalı olmanın önemini öğrendim artık, gelecek bu işte. Zaten kursa katılımın fazla olması da bu durumun göstergesi. Ayrıca katılım fazla olunca mesleğe olan ilgim de arttı. Sabah Nuh KÖKLÜ 21.01.2006